INGURUNEA BABESTU

JARDUERAK 1. SAIOA (Ingurumena babestu)

EHIZTARI HANDIA testua irakurri:

Ehiztari handia
Fuksia-heskaiaren oinean, hosto lehorretan, beste armiarma
mota bat bizi zela konturatu nintzen; tigre bat bezain
ehiztari zuhur bat, eta odolzalea. Bere hosto-unibertso
hartan zebilen harat-honat, haren begiek eguzkiaren argitan
distira egiten zutela, aldian behin geratuz eta hanka iletsuen
gainean gorputza luzatuz, ingurua begiztatzeko. Euliren bat
eguzkitan egonean ikusten bazuen, geldi-geldi geratzen zen.
Gero, landareen hazteko geldotasun berean, aurrera jotzen
zuen oharkabean, milimetroz milimetro. Aldiro-aldiro
gelditzen zen, hostoen gainaldean bere salbamendu-zeta
lotzeko. Distantzia egokira iritsitakoan, geratu egiten zen
ehiztaria, hankak leun-leun igurzteko, negozio handi bat
egin duenak egin ohi duen bezala. Gero, besarkada iletsu bat
emateko moduan hedatzen zituen hankak, eta jauzi egiten
zuen, euli lokartuaren gainera. Ez dut inoiz ikusi kokapen
egokian jarritako armiarmatxo horietako bat tiroa huts egiten.
GERALD DURRELL
Nire familia eta beste animalia batzuk. Moldatua

Aipatu gaur egun gure lurraldean gertatzen ari den arazoa asiatik datorren liztorrarekin. “Vespa velutina”. Gure erlea, hemengoa dena desagertzeko arazoa. (Ikusi argazkiak, nolakoa den, nola harrapatzen dituen erleak…).

Hausnartu Einsteinek esandakoa, “Erleak desagertuko balira gu ere desagertuko ginateke”.

Polinizazioarekin lotu, landareen erreinua gaia.

JARDUERAK 2. SAIOA (Ingurumena babestu)

EKOSISTEMAK

Lekeitioko padurara ibilalditxo bat egingo dugu bertako ekosistema aztertzera.

GALDERAK:

1.- Zeintzuk dira paduran bizi diren izaki bizidunak?

2.- Nolakoa da ingurune fisikoa?

3.- Zer da biosfera?

4.- Zer faktoreren arabera dago argi gehiago edo gutxiago, ingurune urtarrean?

ULERTU:

1.- Irakurri ekosistemei buruzko esaldi hauek eta esan zuzenak ala okerrak diren. Azaldu zergaitik.

a)      Izaki bizidunen multzo bat da ekosistema bat.

b)      Existitzen den ekosistemarik handiena biosfera da.

c)       Ekosistema bateko izaki bizidun guztiek populazioa osatzen dute.

2.- Adierazi ingurune fisikoko zer faktorek duten eragin handiena izaki bizidunengan, bai ingurune lehortarretan zein urtarretan.

JARDUERAK 3. SAIOA (Ingurumena babestu)

EKOSISTEMAKO ELIKADURA

GALDERAK:

1.- Zergatik esaten zaie landareei ekoizle?Ezagutzen duzu beste ekoizlerik?

2.- Azaldu nola laguntzen duten deskonposatzaileek lurraren emankortasuna mantentzen.

3.- Zer dira elikadura-harremanak?Nola adieraz daiteke?

JARDUERAK 4. SAIOA (Ingurumena babestu)

INGURUMENA

GALDERAK:

1.- Zer elementuk osatzen dute izurde baten ingurumena?

2.- Zer arazo nagusik eragiten diote ingurumenari?Zer ondorio ditu arazo horietako bakoitzak?

3.- Aipatu meatxaturik dauden hiru izaki bizidun.

JARDUERAK 5. SAIOA (Ingurumena babestu)

INGURUMENA BABESTEA

GALDERAK:

1.- Bururatuko zitzaizkizun hainbat aholku ura eta elektrizitatea aurrezteko. Eman baliabide hoietako bakoitza aurresteko beste 3 aholku.

2.- Nork izenda dezake ingurune bat eremu babestu?